Δευτέρα 16 Ιανουαρίου 2012

«Θα χαθούμε, γιατί αδικήσαμε» Μακρυγιάννης

Μόλις βγήκα από την τάξη, όπου μαζί με τους μαθητές και τις μαθήτριές μου αναλύσαμε την Ομιλία του Σεφέρη στη Στοκχόλμη, όταν πήρε το βραβείο Νόμπελ το 1963. Οι ιδέες που αναπήδησαν από τα εφηβικά μυαλά ήταν καταπληκτικές. Μα και ο λόγος του Σεφέρη καταλυτικός. Εμπνευσμένος. Προφητικός.
Η Ελλάδα, κατά τον νομπελίστα ποιητή μας, αυτή η μικρή χώρα, αυτό το πέτρινο ακρωτήρι στη Μεσόγειο, έχει τεράστια παράδοση: μια γλώσσα περιλάλητη επί αιώνες, αγάπη για την ανθρωπιά, μα κυρίως έχει για κανόνα της τη δικαιοσύνη.

Στην αρχαία τραγωδία όποιος ξεπερνάει το μέτρο πρέπει να τιμωρηθεί από τις Ερινύες. Ακόμη και ο Ήλιος, σύμφωνα με τον Ίωνα φιλόσοφο Ηράκλειτο. «Ήλιος ουχ υπερβήσεται μέτρα, ει δε μη, Ερινύες μιν, Δίκης επίκουροι, εξευρήσουσιν».

Πιστεύω ακράδαντα ότι η φυλάκιση του Γέροντα Εφραίμ, ενός ηγουμένου μιας από τις πιο ιστορικές μονές της Ελλάδας, είναι μια πράξη υπέρβασης του μέτρου, του ορίου. Ξεχνά τον κανόνα της παράδοσής μας που είναι η δικαιοσύνη. Ξεχνά την ανθρωπιά που είναι η αγάπη και η εμπιστοσύνη προς το ανθρώπινο πρόσωπο.
Ας αφουγκραστούμε τον λόγο του Μικρασιάτη ποιητή μας. Ας ανακαλύψουμε το ανθρωπιστικό πνεύμα των προγόνων μας. Η εποχή μας υποτίμησε την ανθρώπινη αξία, αποξενώθηκε από τον άνθρωπο. Μόνο η λογοτεχνία, και ιδιαίτερα η ποίηση, κατά τον Σεφέρη, έμεινε πιστή στον άνθρωπο. «Μέσα στην ποίηση βρήκαν καταφύγιο η αγάπη και η ανθρωπιά, κι από κει συνεχίζουν να κρατούν θερμές τις ψυχές των ανθρώπων με το όραμα ενός ανθρωπινότερου κόσμου».

Μπορεί σήμερα η δικαιοσύνη να προστατεύεται με νόμους, αλλά, δυστυχώς, τον τελευταίο λόγο τον έχει το δίκαιο της πυγμής, ενώ το σημαντικότερο κληροδότημα του αρχαιοελληνικού κόσμου είναι η θεμελίωση των αρχών του ανθρωπισμού, δηλαδή η αξία της αγάπης και του σεβασμού στην ανθρώπινη οντότητα, με στόχο την ολοκλήρωση του ανθρώπου και την ευτυχία του.
Σήμερα, δυστυχώς καιροφυλακτούν πολλά «τέρατα» που πρέπει να σκοτώσει ο άνθρωπος, όπως η εκδικητικότητα, το μίσος, η εμπάθεια, η αδικία, η μνησικακία, η απληστία, το συμφέρον, η υπέρμετρη φιλοδοξία, ο αριβισμός, ο συβαριτισμός, ο αβδηριτισμός, η ολιγόνοια, ο φιλοτομαρισμός, η φιλαυτία, η ματαιοδοξία, η απουσία του εσύ.

Γι’ αυτό ξεριζώνεται η ανθρωπιά, η φιλαλληλία, η αλληλεγγύη, η ελευθερία, η δικαιοσύνη, η ισονομία, η ισοπολιτεία, η αξιοκρατία, η πραγματική δημοκρατία. Γι’ αυτό χάνεται η γλυκύτητα, η ενσυναίσθηση, η συμπόνια, η ζεστασιά, η θαλπωρή, η αγάπη… Γι’ αυτό χαλαρώνουν οι διαπροσωπικοί δεσμοί. Γι’ αυτό δηλητηριάζονται οι ανθρώπινες σχέσεις από το συμφέρον, χάνουν τη διάρκεια, το πάθος, τη στερεότητά τους, γιατί λείπει η αγνή κι ανιδιοτελής αγάπη, λείπει η πίστη στον Θεό.
Έτσι, ενώ ο άνθρωπος ζούσε μέσα σε συνθήκες ανέσεων, τουλάχιστον πριν να ενσκύψει η λαίλαπα της οικονομικής κρίσης, που την προκάλεσαν κάποια λαμόγια της πολιτικής και όχι μόνο, δεν μπορούσε και δεν μπορεί να επουλώσει τις ψυχικές πληγές που του δημιουργεί η απουσία του Θεού στη ζωή του, όπως και η απουσία του άλλου. Η απουσία του άλλου, που κατά τον Ντοστογιέφσκι είναι ο παράδεισός του.
Επιβάλλεται, λοιπόν, να επικρατήσει το ανθρωπιστικό όραμα, ο σεβασμός στον άνθρωπο, τον οποιοδήποτε άνθρωπο, ως οντότητα. Πρέπει να λείψουν τα φαινόμενα κοινωνικής παθογένειας, πολιτικής και πνευματικής χειραγώγησης. Πρέπει η ανθρώπινη οντότητα να θεωρείται αυταξία και να τυγχάνει σεβασμού, όχι να λοιδωρείται.

Πρέπει να προσδώσουμε στο ανθρώπινο ον τη χαμένη του αξιοπρέπεια. Αυτό εννοεί ο Σεφέρης, όταν υποστηρίζει την ανάγκη «να αναζητήσουμε τον άνθρωπο». Να θεμελιώσουμε από την αρχή τον ανθρωπισμό, να εμπνεύσουμε τον σεβασμό στο ανθρώπινο πρόσωπο που ανοίκεια κάποιοι και ανερυθρίαστα το προσβάλλουν και το εκμαυλίζουν.
Χρέος όλων μας, λοιπόν, είναι να συμπαρασταθούμε στη δυστυχία, τον πόνο, το δράμα του άλλου, του αδελφού μας. Μέσα σ’ αυτά τα πλαίσια του ουμανισμού είναι και η δική μας συμπαράσταση στη δοκιμασία του Γέροντά μας. Γιατί εμείς πιστεύουμε ακράδαντα αυτό που μας διδάσκει ο ίδιος με την καρτερική στάση του. Μπόρα είναι και θα περάσει…Η Παναγία μας τον φυλάει. Τέτοιες μπόρες πέρασε πολλές η εκκλησία μας, και βγήκε πιο δυνατή.

Οι διώκτες του, όμως, ας μην ξεχνούν τον προφητικό λόγο του αγράμματου δάσκαλου του Γένους, του Στρατηγού Μακρυγιάννη, όπως τον αναφέρει ο Σεφέρης στον λόγο του στη Σουηδική Ακαδημία Επιστημών: «Θα χαθούμε, γιατί αδικήσαμε». Κι η αδικία είναι μεγάλο αμάρτημα!

Δευτέρα 9 Ιανουαρίου 2012

H Παναγία δεν έχει μιλήσει ακόμα

Για τη φυλάκιση του Γέροντα Εφραίμ
Γράφω το παρόν κείμενο, λίγες ώρες μετά την επιστροφή μου από την Αθήνα, όπου, μαζί με άλλους φίλους και φίλες, επισκεφτήκαμε τον Γέροντα Εφραίμ στις φυλακές του Κορυδαλλού στις οποίες είναι προφυλακισμένος, γιατί είναι επικίνδυνος εγκληματίας! Εδώ γελάει και το παρδαλό κατσίκι...
Καταρχάς, πλανώνται πλάνην οικτράν όσοι, υπήκοντες στα κελεύσματα ανώτερων δυνάμεων ή εξυπηρετώντας ιδιοτελή, μικροκομματικά συμφέροντα για πολιτική αναρρίχηση, λείχοντες και έρποντες, νόμιζαν ότι θα ξανακερδίσουν την εξουσία, όπως πριν από δύο χρόνια, πατώντας πάνω στο ανύπαρκτο «σκάνδαλο Βατοπαιδίου». Η αμβλύνοια και η μικρόνοια σ’ όλο το μεγαλείο τους.
Όλη αυτή η σκευωρία κατέληξε σε μπούμερανγκ. «Σκληρόν συ προς κέντρα λακτίζειν».‘Ολος ο κόσμος «πνέει μένεα» εναντίον τους, γιατί, παραμονές Χριστουγέννων, που συνήθως δίνεται χάρις σε φυλακισμένους, ένας Εισαγγελέας με καμιά τριανταριά αστυνομικούς εισέβαλαν στη Μονή Βατοπαιδίου για να συλλάβουν τον ηγούμενο μιας από τις πιο ιστορικές μονές του Αγίου Όρους. Βέβαια, δεν φταίνε οι άνθρωποι, αυτοί εκτελούν εντολές, φερέφωνα της εξουσίας είναι. Κι όλα αυτά σε ένα χριστιανικό, ορθόδοξο κράτος. Εκτός κι αν άλλαξε, και δεν το πήραμε είδηση. Μήπως οι Μουσουλμάνοι έχουν περισσότερα δικαιώματα στην Ελλάδα απ’ ό,τι οι μοναχοί του Αγίου Όρους;
Το μόνο «έγκλημα»του Γέροντα είναι ότι προσπάθησε να διασφαλίσει τα συμφέροντα της Μονής του. Για τρία και μισό χρόνια γίνονται ανακρίσεις και δεν βρήκαν τίποτα. Και, ξαφνικά, μετά την επίσκεψη στη Ρωσία, όπου ζήτησε βοήθεια από τον κ. Πούτιν για την Ελλάδα, και όλα τα χρήματα του ρωσικού λαού που προσκύνησε την Τιμία Ζώνη θα διατεθούν για την ανακούφιση των πενήτων από τις μητροπόλεις στην Ελλάδα, έρχεται η κ. Καλού να τον θεωρήσει ότι έχει ροπή προς την εγκληματικότητα. Γι’ αυτό πρέπει επειγόντως να προφυλακιστεί. Πού είναι τα ανθρώπινα δικαιώματα; Όλοι είναι αθώοι μέχρις αποδείξεως του αντιθέτου.
Φαίνεται ότι κάποιοι δεν αντέχουν την ακτινοβολία της προσωπικότητας του Γέροντα Εφραίμ. Δεν αντέχουν την απλότητα και την αρχοντιά του, το εμπνευσμένο και φλογερό κήρυγμά του. Την παραμυθία του και την ενθάρρυνσή του στον κόσμο. Γι’ αυτό και πρέπει να σωπάσει...Αλήθεια πόσοι ξένοι ηγέτες μπορούν να δουν τον Πρόεδρο και τον Πρωθυπουργό της Ρωσίας, και μάλιστα μετά από έντονες διπλωματικές ζυμώσεις; Τον Γέροντα Εφραίμ τον κάλεσαν οι ίδιοι και του ζήτησαν να μεταφέρει την Τιμία Ζώνη της Παναγίας στη Ρωσία.
Είναι να θαυμάζει κανείς τη δύναμη της πίστης και της ευλάβειας αυτών των ανθρώπων, που μετά τη λαίλαπα του κομουνισμού, στέκονταν μέχρι και δεκαεπτά ώρες στην ουρά, μια ουρά που έφτανε τα πέντε χιλιόμετρα, σε θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν, μαζί με τα παιδιά τους, ολόκληρο το εικοσιτετράωρο, για να προσκυνήσουν την Αγία Ζώνη. Και μη μας πουν πάλι τα γνωστά παπαγαλάκια ότι όλοι αυτοί είναι αγράμματες γριούλες που πιστεύουν σε απλοϊκές κουβέντες ενός μοναχού.
Αξίζει να σταθούμε στην ανακοίνωση του ΚΚΕ η οποία αντέδρασε στην παρέμβαση της «ιμπεριαλιστικής Ρωσίας» στα εσωτερικά του ελληνικού κράτους. Πώς άλλαξαν τα πράγματα, αλήθεια! Κι αυτό είναι «έγκλημα» του Γέροντα Εφραίμ. Μας έκανε να αγαπήσουμε την ορθόδοξη Ρωσία και τον ευλαβή λαό της, τον τόσο βασανισμένο.
Ασφαλώς και σεβόμαστε τη δικαιοσύνη, όταν πράγματι είναι ανεξάρτητη. Θα ήθελα να θυμίσω, όμως, ότι οι αρχαίοι Ρωμαίοι έλεγαν ότι «άκρα δικαιοσύνη, ίσον άκρα αδικία», «Summum jus, summa injuria». Όταν είναι τυφλή η δικαιοσύνη, οδηγεί στο άδικο. Εξάλλου, η Αντιγόνη διατράνωσε ότι οι θείοι νόμοι είναι ανώτεροι από τους ανθρώπινους νόμους. Και ο Απόστολος Παύλος μας τόνισε ότι «Δει πειθαρχείν θεώ μάλλον ή ανθρώποις». Να θυμηθούμε, ακόμη, ότι και οι δικαστές είναι άνθρωποι, και ως άνθρωποι μπορεί να υποπέσουν σε λάθη. «Ουδείς αγαθός, ει μη εις, ο Θεός».
Είναι λυπηρό, αλλά αν ανατρέξουμε στην ιστορία του έθνους μας δεν είναι η πρώτη φορά που καταδικάζονται άδικα αθώοι άνθρωποι. Δικαστές δίκασαν τον Σωκράτη, δικαστές δίκασαν τον Κολοκοτρώνη, δικαστές δίκασαν τον Άγιο Δημήτριο, τον Άγιο Νικόλαο, τον Άγιο Νεκτάριο. Υπάρχει και η περίπτωση του Αγίου Λουκά, Αρχιεπισκόπου Κριμαίας, που μπαινόβγαινε στις φυλακές και τον «έφαγε η Σιβηρία», αλλά ήταν επί Σοβιετικής Ένωσης, όπου η σταλινοκρατία φυλάκιζε επισκόπους, ξύριζε ιερείς και εξευτέλιζε μοναχούς.
Τώρα, όμως, δεν είμαστε στη σταλινική Ρωσία. Είμαστε στη δημοκρατική Ελλάδα. Και είναι αδιανόητο σε μια δημοκρατική χώρα να προπηλακίζεται ένας άνθρωπος για τόσα χρόνια, χωρίς να έχει αποδειχτεί η ενοχή του. Χωρίς να έχω γνώσεις νoμικής, αναφέρω τη λατινική φράση: «nulla poena sine processu», δηλαδή δεν πρέπει να επιβάλλεται καμία ποινή, χωρίς καταδικαστική απόφαση.
Επιβάλλεται, λοιπόν, αμέσως, να ανακληθεί η απόφαση προφυλάκισης του Γέροντα Εφραίμ, γιατί καταρρίπτει το «τεκμήριο αθωότητας» του κατηγορουμένου. Οι εισαγγελείς που διακρίνονται από «σύνεση, αμεροληψία και δικαιοκρισία» πρέπει να αποκαταστήσουν το κύρος της Ελλάδας και της Δημοκρατίας.
Είμαστε σίγουροι ότι στο τέλος θα υπερισχύσει ο πνευματικός νόμος, που σαν ρομφαία θα ξεκαθαρίσει τα πράγματα. Ας μην ξεχνάμε ότι «Όπου ο Θεός βούλεται, νικάται φύσεως τάξις». Νομίζουν ότι εκδικούνται τον Γέροντα, τον μοναχισμό και την εκκλησία. Δεν καταλαβαίνουν ότι για έναν άνθρωπο του Θεού όλα αυτά είναι στέφανοι αγιότητας. Ο Γέροντας Εφραίμ αντιμετωπίζει τη δοκιμασία του πολύ πνευματικά, με πίστη, υπομονή, μεγαθυμία, μεγαλοψυχία και προσευχή για τους διώκτες του και για όλο τον κόσμο, ξέροντας ότι αυτή είναι η «στενή και τεθλιμένη οδός» που πρέπει να διέλθει για να έρθει η ανάστασή του.
Επιπλέον, ο Γέροντάς μας είναι πολύ γαλήνιος, πράος, μειλίχιος, προσηνής και ευπροσήγορος. Το χαμόγελο κοσμεί το πρόσωπό του και το ηθικό του είναι ακμαιότατο. Ταυτόχρονα, δεν του λείπει και το χιούμορ, αυτοσαρκάζεται μπορώ να πω. Τους άλλους φυλακισμένους στην πτέρυγά του τους αποκαλεί συναδέλφους του, οι οποίοι του φέρονται, όπως εξάλλου και όλοι στις φυλακές, με αγάπη και σεβασμό. Αρκετοί, μάλιστα, του έχουν ήδη ζητήσει να τους εξομολογήσει.
Γυρίσαμε από τις φυλακές Κορυδαλλού πολύ ήρεμες και γαλήνιες, αναπαυμένες, αφού ο Γέροντας μάς έδωσε θάρρος. Ξέρουμε ότι κάποτε θα τελειώσει αυτή η δοκιμασία, γιατί μετά τη σταύρωση έρχεται η ανάσταση, μετά το σκοτάδι το φως. «Καιρός του σπείρειν, καιρός του θερίζειν». Η τελευταία επίσκεψή του στην Κύπρο, όπως και η υποδοχή στη Ρωσία ήταν σαν την Κυριακή των Βαΐων. Αυτή είναι Μεγάλη Εβδομάδα, η εβδομάδα των Παθών. Προσμένουμε την Ανάσταση!
Ο Γέροντας Εφραίμ έχει τη στήριξη των αγιορείτικων μονών και της πλειοψηφίας των ιεραρχών της ελλαδικής και της κυπριακής εκκλησίας.
Μα και ο απλός κόσμος κατάλαβε το κουτόχορτο που του σέρβιραν τα τελευταία χρόνια και δεν πιστεύει πια σε κανέναν απατεώνα πολιτικό. Τους έχει απαξιώσει. Νιώθει αηδία και απέχθεια για τη διαφθορά, τον ευτελισμό και την κατάντια της Ελλάδας.
Σου λέει με το απλό του μυαλό, ο απλός καθημερινός άνθρωπος: «Αφού φταίει ο Γέροντας Εφραίμ και είναι εγκληματίας, μόνος του τα έκανε τα εγκλήματά του; Πού είναι οι πολιτικοί που υπέγραφαν; Γιατί βρήκαν το εξιλαστήριο θύμα, έναν μοναχό αδύναμο, ανάργυρο, που αποδεδειγμένα δεν έχει τίποτα, παρά το τριμμένο ράσο του;». Αυτά ακούσαμε από πολλούς οδηγούς ταξί και υπαλλήλους στα καταστήματα που συζητούσαμε επίτηδες για να πιάσουμε τον σφυγμό του κόσμου.
Η δοκιμασία του Γέροντα θα περάσει, ώσπου να έρθει η επόμενη...Οι πανάθλιοι διώκτες του που σαν διάττοντες αστέρες έλαμψαν για λίγο στο στερέωμα μιας παρακμάζουσας Ελλάδας, θα ξεχαστούν σε λίγο καιρό και θα συντριβούν κάτω από το βάρος των ανομιών τους. Ο Γέροντας, όμως, ακολουθεί την πνευματική του πορεία που είναι η οδός όλων των χριστιανών μαρτύρων. Αυτοί είναι πολύ μικροί για να τον αγγίξουν. Ολάκερη Ρωσία υποκλίθηκε μπροστά του, και, μόλις γύρισε, τον έβαλαν στο κελί της φυλακής. Μα οι τιμές που πήρε, δεν ήταν για το άτομό του. Ήταν για την Τιμία Ζώνη της Παναγίας μας, για τον μοναχισμό, για το Άγιο Όρος, για την Ορθοδοξία. Ήταν τιμές για την Ελλάδα μας και για όλο το έθνος μας.
Για μας η Ελλάδα ήταν, είναι και θα είναι όραμα και ιδέα. Δεν εκπροσωπούν την Ελλάδα κάποιοι υπερφίαλοι, οσφυοκάμπτες και σφογγοκωλάριοι των μεγάλων αφεντικών τους. Αν αγαπούσαν την Ελλάδα όλοι αυτοί οι κατήγοροι του Γέροντα, δεν θα την έσπρωχναν στον γκρεμμό. Γι’ αυτό και ο φθόνος προς τον Γέροντα και τους μοναχούς μιας μονής η οποία ήταν ετοιμόρροπη και κατάφεραν να την αναστηλώσουν και να της προσδώσουν την παλιά της βυζαντινή αίγλη. Γιατί αυτό είναι ο Άθως: χώρος αποθησαύρισης της βυζαντινής παράδοσης, γι’ αυτό και ο ηλιοπότης ποιητής μας τον θεωρεί θεματοφύλακα της παράδοσής μας. «Μνήμη του λαού μου σε λένε Πίνδο και σε λένε Άθω».
Αντί το κράτος να φροντίσει, που έχει και την τεχνογνωσία και τα χρήματα, να ανοικοδομήσει τη μοναστική πολιτεία, φρόντισαν οι ίδιοι οι μοναχοί με μύριες προσπάθειες, έχοντας ασφαλώς προστάτιδα και αρωγό την Έφορο του Αγίου Όρους. Γιατί οι μοναχοί είναι ανιδιοτελείς, ακτήμονες και νοιάζονται μόνο για το καλό της Μονής τους και του Έθνους μας, σε αντίθεση με τους πολιτικούς που περί άλλα τυρβάζουν, κυρίως για τον προσωπικό τους πλουτισμό, γι’ αυτό πού να τους μείνει χρόνος να ασχοληθούν για το καλό της Ελλάδας. Τα παραδείγματα αφθονούν.
Απ’ όλα τα εξαίσια κείμενα που έχουν γραφτεί τον τελευταίο καιρό, με αφορμή τη φυλάκιση του Γέροντα Εφραίμ, σε έγκριτες ιστοσελίδες στο διαδίκτυο, έχω σταθεί στο κείμενο του Πρωτοπρεσβύτερου Δημήτριου Αθανασίου, Εκπαιδευτικού, το οποίο καταλήγει:
«Ας γνωρίζουν δε όλοι αυτοί που ποκιλοτρόπως του έστησαν αυτή την παγίδα ότι στον Άθωνα τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο τον έχει η Κυρία Θεοτόκος. Και αυτή ακόμα δεν μίλησε. Αλλοίμονο δε σε αυτούς που διασύρουν τους πιστούς υπηρέτες Της» .
Σε μας δεν μένει τίποτ’ άλλο παρά να προσευχόμαστε για τον Γέροντά μας να του δίνει ο Θεός κουράγιο και δύναμη να αντέξει μέχρι να λάμψει η αλήθεια. «Η αλήθεια είναι χρυσός, και ο χρυσός, όπου κι αν βρίσκεται, λάμπει». Κυρίως, όμως, να προσευχόμαστε και για τους διώκτες του να αντιληφθούν ότι έχουν μπροστά τους «ένα πρότυπο μοναχού, φορέα της θείας χάριτος, εργάτη της αρετής και της ακτημοσύνης, με ήθος, με πνευματικότητα, με διάκριση, με πνεύμα θυσίας, ασκήσεως, εγκράτειας, υπακοής, έναν άνθρωπο της προσευχής και της νηστείας».