Επικήδειος στον μ. Σωτήρη Μιχαήλ,

τον καθηγητή των Μαθηματικών μας, που τα οστά του ταυτοποιήθηκαν με τη μέθοδο του DNA

Κυριακή, 8 Μαρτίου 2015- Ώρα 12.30 μ.μ.

Εκκλησία Αγίου Παντελεήμονος

Της Ζήνας Λυσάνδρου Παναγίδη

Φιλολόγου, MSc

«Μυρίζουν ακόμα λιβανιά, κι έχουν την όψη καμένη από/το πέρασμά τους στα Σκοτεινά Μεγάλα Μέρη.

Κει που με μιας τους έριξε το Ασάλευτο».

Λες κι ο Οδυσσέας Ελύτης έγραψε τον «Ύπνο των Γενναίων» γι’ αυτά τα παλληκάρια, «τους χωρικούς του απέραντου γαλάζιου» που άφησαν το άλικο αίμα τους στις βουνοκορφές του Πενταδάκτυλού μας.

Μαζευτήκαμε σήμερα στην εκκλησία του Αγίου Παντελεήμονος για να αποχαιρετήσουμε ακόμη έναν γενναίο μαχητή, έναν πρόμαχο της ελευθερίας της Κύπρου μας, τον Μαθηματικό Σωτήρη Μιχαήλ από την Αγκαστίνα, καθηγητή στο Γυμνάσιο Λευκονοίκου. Έναν ήρωα που υπήκοντας στην προγονική εντολή του  Θουκυδίδη «Εύδαιμον το ελεύθερον, το δ’ ελεύθερον το εύψυχον κρίναντες», έμεινε εκεί στο μετερίζι που του έταξε η μοίρα να θυσιαστεί, «σαν τιμή και σαν χρέος για τους άλλους, πιο πέρα από τις ανάγκες του». Μπορούσε να διαφύγει, όπως έκαναν κι άλλοι. Δεν το’ κανε, όμως!

Πολυαγαπημένε μας Σωτήρη,

καλωσόρισες στην οικογένειά σου. Στη Μάρω σου και τον Μιχάλη σου που, μαζί με τη σύζυγό του Δέσπω, σε πρόσμεναν καιρό να’ ρθείς. Ο Μιχάλης δεν σε θυμάται, γιατί σαν χάθηκες στα τριάντα σου χρόνια, ήταν μόνο δεκατεσσάρων μηνών, μα σε γνώρισε τώρα απ’ τις χοντρές ελληνικές κοκάλες σου όμοιες με τις δικές του. Πρέπει να είσαι πολύ περήφανος για τον γιο σου, Σωτήρη μας, όπως κι εκείνος για σένα.

Σε θυμόμαστε όλοι και όλες στο Γυμνάσιο Λευκονοίκου, όταν πρωτοήρθες το 1971. Ήσουν αξιοπρεπής και σοβαρός, με ωριμότητα, εγκρατής της Μαθηματικής επιστήμης, χαρισματικός. Αμέσως, σε αγαπήσαμε για το ήθος και την ποιότητα του χαρακτήρα σου, για την ευγένεια και την αρχοντιά της ψυχής σου, για την προσήνεια, το χιούμορ σου, την ευπρέπεια, την καλοσύνη και το υψηλό φρόνημά σου. Κυρίως, όμως, ξεχώριζες για την ευστροφία και την οξύνοιά σου.

Συνδύαζες την παιδαγωγική αυστηρότητα με την παιδαγωγική χάρη, γι’ αυτό και είχαμε μια πολύ όμορφη επικοινωνία σε ένα κλίμα αμοιβαίου σεβασμού. Ήσουν αληθινά ένας εμπνευσμένος δάσκαλος! 

Μετά τα χρόνια της χαράς, ήρθε η καταιγίδα που σάρωσε στο διάβα της ό,τι όμορφο είχατε δημιουργήσει μαζί με την Μάρω σου και τον Μιχάλη σας. Θυμόμαστε τη Μάρω που γύριζε αλαφιασμένη κι έψαχνε εναγωνίως να μάθει για τον αγνοούμενο άντρα της. Η Μάρω μας που όλα τα χρόνια στάθηκε μάνα και πατέρας για τον Μιχάλη σας!

Πολυαγαπημένε μας καθηγητή,

Όλοι οι μαθητές και οι μαθήτριές σου του Γυμνασίου Λευκονοίκου, μα και οι καθηγητές και οι καθηγήτριες που υπηρέτησαν μαζί σου, σε κατευοδώνουμε. Μα, ταυτόχρονα, σκεφτόμαστε εκείνες τις ώρες της αγωνίας σου, όταν τραυματίστηκες. Από το μυαλό σου θα περνούσαν συνεχώς οι εικόνες της αγαπημένης σου Μάρως, του λατρευτού σου Μιχάλη, μα και των σεβαστών γονιών σου, του Μιχάλη και της Αντριάνας, που λάτρευες, οι οποίοι σε ανέθρεψαν στη γη της Μεσαορίας μας με τόση αγάπη και στοργή, σου παρείχαν τα πάντα, σε έστειλαν στο Παγκύπριο Γυμνάσιο κι ύστερα στην Αθήνα για να σπουδάσεις, κι έπλαθαν αμέτρητα όνειρα για σένα και την οικογένειά σου. Έφυγαν με τον καημό για το μοναχοπαίδι τους, πρώτα ο πατέρας, που δεν άντεξε καθόλου το φοβερό μαντάτο, κι ύστερα η μάνα, με «τις άχρηστες πια φτερούγες της στοργής της».

Τους αγαπημένους μας Μάρω, Μιχάλη και Δέσπω, συγχαίρουμε, γιατί σήμερα έχουν το προνόμιο και την ευλογία να θάψουν σύμφωνα με τα ειωθότα της θρησκείας μας τον ήρωά τους, και να είναι περήφανοι γι’ αυτόν!

Αναπαύσου εν ειρήνη, πολυαγαπημένε μας καθηγητή, που μας έδωσες με τη θυσία σου μαθήματα ελληνικής λεβεντιάς. Η αγάπη μας συντροφεύει την εξαίσια ψυχή σου στους παραδεισένιους τόπους, όπου αναπαύεται.

Και σαν θα θέλουμε να καυχηθούμε «'Τέτοιους βγάζει ο τόπος μας» θα λέμε. Ανθρώπους, άξιους της πατρίδας, που άγιασαν με το μαρτύριό τους. Είσαι ένας χριστιανός μάρτυρας για μας, αγαπημένε μας Σωτήρη, που ο Θεός μας σε κατέταξε στη χορεία των αγίων και των μαρτύρων της πίστης και της πατρίδας. Γι’ αυτό σεμνυνόμαστε! Αιωνία σου η μνήμη!

Επικήδειος στον Ιωσήφ Στεφανίδη από το Λευκόνοικο

Της Ζήνας Λυσάνδρου Παναγίδη

Φιλολόγου, MSc

«Kείνοι που επράξαν το κακό - τους πήρε μαύρο σύγνεφο,
μα κείνος που τ' αντίκρυσε στους δρόμους τ' ουρανού
ανεβαίνει τώρα μοναχός και ολόλαμπρος...»

Δεν ξέρω πώς, αγαπητοί μου συνδημότες και φίλοι, μόλις άκουσα το δυσάρεστο νέο για την εκδημία του αγαπημένου μας Ιωσήφ, μου ήρθαν στο μυαλό αυτοί οι στίχοι του Οδυσσέα Ελύτη!

Νομίζω δεν είναι καθόλου τυχαίο. Μέσα στο μυαλό και τη συνείδησή μου ο Ιωσήφ Στεφανίδης που κηδεύουμε σήμερα, είναι τεράστια προσωπικότητα. Γι’ αυτό ανεβαίνει μοναχός κι ολόλαμπρος στους δρόμους τ’ ουρανού. Ήταν ένας άνθρωπος ενάρετος, ανυπότακτος, πραγματικά ελεύθερος, με αξιοπρέπεια, με τον δικό του κώδικα ηθικής που αντιστρατευόταν την κυρίαρχη τάση για υποταγή, ιδιοτέλεια, υστεροβουλία. Ο Ιωσήφ Στεφανίδης δεν ήταν και δεν έγινε ποτέ πειθήνιο όργανο, πιόνι και φερέφωνο κανενός μεγαλόσχημου, όσες απειλές και προπηλακισμούς κι αν δέχτηκε.   

Αγαπημένε μας Ιωσήφ,

Τώρα που ξεκινάς για το μεγάλο ταξίδι, τώρα που θα συναντήσεις όλους τους αγαπημένους μας Λευκονοικιάτες, μα και τους άδολους συναγωνιστές σου εκεί πάνω, θα ήθελα να σου πω πόσο πολύ σε θαύμαζα. Θα ήθελα να σου πω πόσο περήφανη είμαι που η κωμόπολή μας έβγαλε τέτοιον γίγαντα ηθικής, εντιμότητας, ανθρωπιάς, αλτρουισμού και ελεύθερου πνεύματος. 

Κι αυτό δεν είναι τυχαίο. Μεγαλωμένος στα χώματα της Μεσαορίας, ανάμεσα σε γεωργούς που ήταν οι πιο ελεύθεροι άνθρωποι, γιατί πάνωθέ τους είχαν μόνο τον Θεό, γαλουχήθηκες από μικρός στα νάματα της ελευθεροφροσύνης, της περηφάνιας, της ευπρέπειας, της αξιοπρέπειας. Διδάχτηκες την αρετή του μέτρου και της μη υπέρβασης των ορίων που προξενεί την Ύβρη. Δεν ήταν ποτέ δυνατό να φουσκώσουν τα μυαλά σου από μεγαλεία, και ούτε καταδέχτηκες «να γλείψεις από το μέλι» της εξουσίας, γιατί ήσουν χορτάτος, έντιμος, καθαρός, με υψηλό αίσθημα ευθύνης, με αδιάφθορο ήθος.

Μικρή στο Λευκόνοικό μας σε έβλεπα συχνά στο σπίτι της θείας σου και γειτόνισσάς μας, της Παναγιώτας Στεφανίδου. Πιο πολύ, όμως, σε γνώρισα από τις διηγήσεις του παπά μου του Άντωνα, που σε θεωρούσε ως έναν από τους πιο ατόφιους Έλληνες πατριώτες της Κύπρου. Από τον παπά μου έμαθα ότι ήσουν ένας πολύ καλλιεργημένος άνθρωπος, ουμανιστής, υψιπέτης, αγνός ιδεολόγος, χαλκέντερος αγωνιστής.

Ο ανιδιοτελής πατριωτισμός σου ερχόταν σε κραυγαλέα αντίθεση με την περιρρέουσα ατμόσφαιρα της αρπακτής και της ρεμούλας, του βολέματος και της καλοπέρασης.

Έζησες σε λάθος εποχή, σε λάθος χώρα Ιωσήφ Στεφανίδη. Δεν σου έμαθαν ότι οι καρεκλοκένταυροι του κόσμου τούτου δεν ανέχονται την αντίθετη άποψη; Δεν σου έμαθαν ότι η δημοκρατία που εσύ πρέσβευες, δεν συνάδει με τον ετσιθελισμό, την εγωπάθεια, την αρχομανία;

Γι’ αυτό και πολλοί συναγωνιστές σου σε πίκραναν, απ’ εκείνους που εξαργύρωσαν τον Αγώνα, ενώ άφησαν τα ορφανά των ηρώων της ΕΟΚΑ να φυτοζωούν. Ασφαλώς κι εσύ μπορεί να πίκρανες κάποιους, λόγω των αυστηρών αρχών που πρέσβευες. Όμως, είμαι σίγουρη ότι ποτέ δεν το έκανες κακόπιστα.

Τούτη την ώρα, μπροστά στο σεπτό σου σκήνωμα, αγαπημένε μας Ιωσήφ Στεφανίδη, θέλω να πω αλήθειες, γιατί ήρθε η ώρα να λεχθούν. Ήσουν απροσκύνητος, γι’ αυτό πολεμήθηκες. Ήσουν αυθεντικός κι απεχθανόσουν την υποκρισία, γι’ αυτό περιθωριοποιήθηκες. Ήσουν ειλικρινής, εγκάρδιος, απλός, οξυδερκής, γι’ αυτό δεν σε ανέχτηκαν. Είχες ζυμωθεί με τον ετεροκεντρισμό της αγάπης, γι’ αυτό δεν σε κατάλαβαν.

Να πας στο καλό, αγαπημένε μας! Αφήνεις μνήμη αγαθή! Τα ανίψια σου και τα παιδιά τους, όπως και όλοι οι συγγενείς σου, είναι πολύ περήφανοι για σένα. Κι όλοι εμείς που σε γνωρίσαμε, θα θυμόμαστε την προσήνεια και την καλοσύνη σου, την ωριμότητα και την ευπροσηγορία σου, την ακεραιότητα και την αγάπη που έδειχνες σε όλους μας, το χιούμορ και την εγκαρδιότητά σου.

Ήσουν ο «καλός καγαθός» άνθρωπος. Κι εμείς οι Λευκονοικιάτες είμαστε πολύ περήφανοι για σένα!
Ο Θεός ας αναπαύσει την ψυχή σου. Πας να βρεις τα αδέλφια και τους γονείς σου, και κυρίως την Παναγιώτα σου που τόσο αγαπούσες. Γι’ αυτό και δεν άντεξες μακριά της.

Ας είναι ελαφρύ το χώμα που θα σε σκεπάσει.

Καλοτάξιδη να’ ναι η πορεία σου, και χαιρετίσματα σε όλους τους χωριανούς μας, τους τιμαριώτες του ουρανού.