ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΚΟΥΤΕΛΑ

"Τότε που δάκρυσε το δέντρο…"

Χάρηκα όταν η καλή συνάδελφος Βασιλική Σκουτελά μου τηλεφώνησε για να με καλέσει στην παρουσίαση του βιβλίου της «Τότε που δάκρυσε το δέντρο». Κατάλαβα ότι το θέμα είναι μια ιστορία του χωριού της, του Καλοπαναγιώτη, την οποία ήθελε να μοιραστεί μαζί μας. Είναι η ιστορία του πρωτοπαλλήκαρου της Μαραθάσας, του Βίκτωρα Ζεμπετού, που διαφέντεψε την τιμή και την αξιοπρέπεια του τόπου του.

Ομολογώ ότι το βιβλίο της καλής μου της Βασιλικής με συνεπήρε. Με γύρισε πίσω στα χρόνια της Ενετοκρατίας. Δεν ήθελα να το αφήσω από τα χέρια μου. Άφθονα τα φιλολογικά ευρήματα, όπως η εισαγωγή και ο επίλογος, όπου σε μια εκδρομή της στα βουνά του χωριού της με την υπέργηρη φίλη της Θεοδώρα Μηνά, βλέπει τη συκιά που, σύμφωνα με την προφορική παράδοση του τόπου τους, «στη ρίζα της έσφαξαν ούλους τους άντρες του Μάραθου και Τρουλινού». Εκεί αποκοιμάται και ταξιδεύει στο χρόνο «ανάμεσα στην ιστορία και το όνειρο, στον μύθο και την πραγματικότητα».

Η Βασιλική Σκουτελά έγραψε ένα ιστορικό μυθιστόρημα. Με μια κάθετη τομή μέσα στο χρόνο, ανασύρει στην επιφάνεια πρόσωπα, γεγονότα και καταστάσεις που σημάδεψαν το σώμα του νησιού μας. Ως ιστορικός γνωρίζει καλά τα γεγονότα του τέλους της Ενετοκρατίας και των αρχών της Τουρκοκρατίας , που τα διανθίζει με λαογραφικά και άλλα πολιτιστικά στοιχεία της περιοχής της Μαραθάσας.

Ασφαλώς, σ’ όλο το μυθιστόρημα είναι διάχυτος ο θαυμασμός για τον πρωταγωνιστή της ιστορίας, τον Βίκτορα Ζεμπετό, τη γιαγιά Θεοδώρα με τα θαυματουργά της βότανα και τη γρανιτένια θέληση, μα και για όλο τον κόσμο της περιοχής που ήξερε να παλεύει για το δίκαιό του.
Όμως, όλα αυτά τα ιστορικά γεγονότα πλέκονται γύρω από ερωτικές περιπέτειες που δίνουν μια άλλη γεύση στον αναγνώστη. Είναι ο επίμονος και παθιασμένος έρωτας της Αρχόντισσας του τόπου, της Σερένα, της συζύγου του Βενετού τοποτηρητή, δόγη Δάνδολου, για τον Βίκτορα Ζεμπετό, ο οποίος, ερωτευμένος με μια χωριανή του, αρνείται να υποκύψει, αλλά θα λυγίσει στα γεράματά του, αφού έχασε με φρικιαστικό τρόπο τη γυναίκα και το γιο του. Είναι η παράνομη και ανοίκεια σχέση της βαρώνης Ελεονώρας Καλλέργη, με τον καθολικό αρχιεπίσκοπο Γκαμπριέλ και ο καρπός του έρωτά τους , τα δίδυμα, τα οποία φόρτωσαν στη μικρή δουλοπάροικη που τη φρόντιζε.

Η Βασιλική Σκουτελά αφήνει στο μυθιστόρημά της να ξεχειλίσει η αγάπη της για τον τόπο της, η περηφάνια για τα ανδραγαθήματα των προγόνων της, το πάθος της για τη διαφύλαξη όλων αυτών των στοιχείων που συγκροτούν την ταυτότητα και την παράδοσή μας.

Η συγγραφέας, τριτοπρόσωπος, παντογνώστης αφηγητής, παρακολουθεί εξαρχής την πορεία των ηρώων της, και σε μια ευθύγραμμη πορεία, Γραμμική, μας δίνει τα γεγονότα κατά χρονολογική σειρά, χωρίς να λείπει το απρόοπτο, το απρόσμενο, το αναπάντεχο. Η μοίρα παίζει άσχημα παιχνίδια σε βάρος των ηρώων της συγγραφέως, τους οποίους παρακολουθούμε σε όλη την πορεία τους μέχρι τέλους.

Σίγουρα, η φίλτατη Βασιλική έχει ταλέντο στο γράψιμο και θα πρέπει να το αξιοποιήσει, συνεχίζοντας την ενασχόληση με τη λογοτεχνία. Ανάμεσα στα δυνατά της σημεία, πιστεύω ότι συγκαταλέγονται η έντονη διαγραφή των χαρακτήρων, το γλαφυρό κι ελκυστικό της ύφος, οι ωραίες περιγραφές των τοπίων και η διείσδυση στην ψυχή των ηρώων της τους οποίους ψυχογραφεί με αριστοτεχνικό τρόπο. Μιλάμε για την τεχνική της εσωτερικής εστίασης, με την οποία φωτίζει τα συναισθήματα και τις σκέψεις τους.

Σίγουρα, όλο το έργο αποπνέει ένα αίσθημα θαυμασμού για τον ήρωα. Βιώνουμε την αγωνία όλων για την άλωση της Λευκωσίας και της Αμμοχώστου και μεταφερόμαστε νοερά στους δίσεκτους χρόνους της μικρής μας πατρίδας και ζούμε με τη φαντασία μας τα πάθη, τους καημούς, τις λαχτάρες της ψυχής, μα και το μεγαλείο, τη λεβεντιά, την αυτοθυσία, την περηφάνια, τα οράματα του λαού μας.

Διαβάζοντας το μυθιστόρημα της Βασιλικής Σκουτελά, ομολογώ ότι μαγεύτηκα και φορτίστηκα, θαύμασα την αδάμαστη θέληση και το πάθος του ήρωά της για την ελευθερία της Κύπρου μας, για την οποία αφιέρωσε τη ζωή του. Γενικά, το ήθος των πιο πολλών ηρώων μάς υποβάλλει ευλάβεια και δέος. Είναι οι αγωνιστές της ελευθερίας της Κύπρου.

Καταλήγοντας, εύχομαι στο μυθιστόρημα «Τότε που δάκρυσε το δέντρο» της αγαπημένης μου Βασιλικής Σκουτελά να είναι καλοτάξιδο, γιατί αξίζει να διαβαστεί απ’ όλους για να νιώσουν την πνευματική ανάταση που χαρίζουν τα λογοτεχνικά βιβλία.