Λειτουργία στον Σωτήρα μας στο Λευκόνοικο

Σάββατο, 12 Σεπτεμβρίου 2015

                             Της Ζήνας Λυσάνδρου Παναγίδη

Φιλολόγου, MSc

Ποιος το’ λεγε ότι μετά από 41 ολόκληρα χρόνια θα μπορούσαμε να λειτουργηθούμε στον Σωτήρα μας; Ποιος θα το φανταζόταν ότι θα είχαμε αυτή τη συγκλονιστική εμπειρία; Σχεδόν οκτακόσια άτομα κατακλύσαμε μέσα κι έξω την εκκλησία του Σωτήρος μας.

Από μέρες πριν ήμασταν σε μια γλυκιά αναμονή. Όλο αυτό συζητούσαμε με φίλους και φίλες από την κωμόπολή μας. Όμως, αυτό που ζήσαμε, ξεπέρασε κάθε προσδοκία. Για τρεις ώρες ήμασταν καθηλωμένοι σε μια υπερβατική κατάσταση, σε μια μέθεξη με το Θείο. Ο Σωτήρας μας ήταν εκεί, παρών, μαζί μας, και άκουε τις παρακλήσεις και τις προσευχές μας που ανέβαιναν δακρύβρεχτες στον Ουρανό. 

Η ευγνωμοσύνη προς τον Σωτήρα Χριστό μας ξεχείλισε. Ο πόνος της ψυχής μας ενώθηκε με τον πόνο του άλλου, του φίλου, του γείτονα, του συγγενή, του συνδημότη μας. Βλέπαμε τους φίλους και γνωστούς, τις συγγένισσες και τις συμμαθήτριές μας, τις γειτόνισσές μας να έρχονται και να προσκυνούν με ευλάβεια τον Σωτήρα μας, και ήταν στιγμές ανεπανάληπτες. Κλαίγαμε με αναφιλητά, και προσπαθούσαμε να δίνουμε κουράγιο η μια στην άλλη, σε όσες λιποψυχούσαν.

Όλα τα πρόσωπα ήταν συγκινημένα, πονεμένα. Μια γλυκιά κατήφεια αιωρούνταν στην ατμόσφαιρα. Πρόσωπα σκεφτικά, σκυμμένα κάτω σε στάση προσευχής ή ατενίζοντας προς τον ουράνιο θόλο με τα χέρια ανοικτά, σε στάση παρακλήσεως. Πολλές γυναίκες ψάλλαμε μαζί με τους καλλικέλαδους ψάλτες, και υμνούσαμε τον Κύριό μας που μας αξίωσε να βιώσουμε αυτή τη θεόσταλτη εμπειρία.

Πιο πολύ, όμως, παρακολουθούσαμε όλοι και όλες με κατάνυξη τη Θεία Λειτουργία που ήταν μια πραγματική μυσταγωγία. Εκείνες τις ώρες δεν ήταν ένας ναός συλημένος και κατεστραμμένος. Δεν βλέπαμε τα ερείπια.  Δεν στεκόμασταν στα γήινα. Εκείνες τις ώρες γευόμαστε τον Ουρανό! Περίσσεψε η Θεία Χάρις. Ο Σωτήρας μας έκανε το θαύμα του!

Προσωπικά, συνεχώς, πέρα από τα δάκρυα και την προσευχή, έβλεπα με τα μάτια της ψυχής μου την εκκλησία μας όπως ήταν, όμορφη, καθαρή, λαμπερή. Άκουα τη βροντώδη, γλυκύτατη φωνή του Παπά-Νικόλα μας  από το Ιερό, καθώς έβγαινε στην Ωραία Πύλη για να μας κοινωνήσει. Έβλεπα, ακόμη, τον παπά μου που στεκόταν κάθε Μεγάλη Πέμπτη και Μεγάλη Παρασκευή έξω από το Ιερό, πλάι στον αριστερό μας ψάλτη, τον μ. Θεόδωρο Χριστοφή. Πόσο χαιρόμουν κάθε φορά, μόλις τον έβλεπα να παίρνει τη συνηθισμένη του θέση!

Έβλεπα τον εαυτό μου, παιδούλα να ανάβω το κεράκι μου και να ανεβαίνω στο γυναικωνίτη, το ανώι, όπως το λέγαμε. Έβλεπα τον εαυτό μου σημαιοφόρο με την ελληνική σημαία να στέκομαι στο κέντρο της εκκλησίας στις εθνικές γιορτές. Έβλεπα τη μάμα μου στη γνωστή της θέση, τις γιαγιάδες μου, τις θείες μου… Έβλεπα τις καθηγήτριές μας με τα ωραία μαντό που φορούσαν τότε, και τις θαυμάζαμε. Έβλεπα… έβλεπα…, και άκουα τους ψάλτες μας με τις υπέροχες φωνές, τον μ. τον Θεορή και τον μ. τον Κατσιαντώνη. Άκουα τον θεολόγο μας, τον π. σήμερα Παρασκευά να κηρύττει από τον άμβωνα και να μας καθηλώνει. Άκουα και τον επίτροπο, τον μ. τον Θεοσή που φώναζε, άμα μιλούσαν οι γυναίκες: «Σιωπή, γυναίκες».

Το παρελθόν έγινε παρόν. Σαν να ήταν χτες. Σαν να μη μεσολάβησαν τόσα γεγονότα. Για κάποιες στιγμές κόπασε ο άνεμος που φύσηξε και διέλυσε τη ζωή μας. Που μας συνέθλιψε. Που μας ευτέλισε στους δρόμους της προσφυγιάς και του ξεριζωμού. Τι ωραία να ήταν όλα αυτά ένα κακό όνειρο!

Η πιο συγκινητική στιγμή της Θείας Λειτουργίας ήταν η στιγμή που κοινωνήσαμε των Αχράντων μυστηρίων. Ιερό δέος μας κατέλαβε.

Ο ήρωας συμμαθητής μας Αντρέας Μακρίδης

Κι ύστερα έφτασε η ώρα του μνημοσύνου των κεκοιμημένων μας. Γέμισε ένα μεγάλο τραπέζι από τα κόλλυβα, τα πρόσφορα και τις παννυχίδες, τις κόρτες, όπως τις λέγαμε στο Λευκόνοικο, πολλές από τις οποίες έφτιαξαν στο σπίτι οι χρυσοχέρες νοικοκυρές της κωμόπολής μας για να κάνουν γιορτές ή για τα μνημόσυνα.

Προσωπικά, είχα την ευλογία να μαθητεύσω κοντά στην κ. Μαργαρίτα Γεωργιάδου, μια φίλη μου εκπαιδευτικό από την Περιστερωνοπηγή, που έμενε στη Γύψου, με την οποία ετοιμάσαμε μαζί, από την Πέμπτη, τα πρόσφορα και την παννυχίδα για τη γιορτή του Αγίου Αριστείδη που γιόρταζε την επόμενη μέρα, αλλά τον γιορτάσαμε στον Σωτήρα μας.

Την Παρασκευή, με μια άλλη φίλη μου, τη Νίκη Παττίχη από το Λευκόνοικο, ετοιμάσαμε τσιπόπιτες και διπλοπισιήδες, το σήμα κατατεθέν της γενέτειράς μας, τα οποία κεράσαμε έξω από την εκκλησία, απλωμένα πάνω σε ένα λευκονοικιάτικο τραπεζομάντηλο, υφασμένο από τη μάμα μου.

Στο τέλος, ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Κωσταντίας κ. Βασίλειος Καραγιάννης στο κήρυγμά του στάθηκε στη μεγάλη σημασία της λειτουργίας των εκκλησιών μας, και ευχήθηκε να ανατείλει εκείνη η μέρα που να μπορούμε λεύτεροι να λειτουργήσουμε όλες τις εκκλησίες και τα ξωκλήσια μας. 

Τον Πανιερώτατο ευχαριστούμε από καρδιάς γι’ αυτή τη μυσταγωγία που μας πρόσφερε, μαζί με τους Αρχιμανδρίτες Αυγουστίνο Καρρά από το Παραλίμνι και Πανάρετο από το Λευκόνοικο, όπως και τους ιερείς μας π. Σταύρο και πατέρα Ιωάννη, επίσης  από τη γενέτειρά μας. Ευχαριστίες εκφράζουμε, επίσης, και στον διάκονο του Μητροπολίτη μας, όπως και στους ψάλτες μας, αλλά και στους συνδημότες μας που συνέβαλαν στην πραγματοποίηση αυτής της Θείας Λειτουργίας.

Το όνειρο κάποτε τελείωσε. Με βαριά καρδιά αποχαιρετούμε τη ρημαγμένη εκκλησία μας, τη γερασμένη, την παραμελημένη, που έμεινε έρμαιο του καιρού και της ληστρικής συμπεριφοράς των σφετεριστών της γης μας. Το βλέμμα μας πέφτει, όπως κάθε φορά, στο πανύψηλο κυπαρίσσι της αυλής στο οποίο ρίχναμε αστεράκια το βράδυ της Ανάστασης. Αυτό στέκει περήφανο, ευθυτενές, ευσταλές, αγέρωχο σε πείσμα των καιρών.

Γυρίσαμε στα σπίτια μας κουρασμένες και άρρωστες. Ήταν μεγάλη ψυχική ταλαιπωρία. Οδύνη και σπαραγμός. Όμως, θέλουμε να ξαναπάμε, να ξαναλειτουργηθούμε στον Σωτήρα μας, γιατί πουθενά δεν υπάρχει λειτουργία σαν το Σωτήρα μας, όπως για τον καθένα είναι μοναδική η εκκλησία του χωριού του ή της ενορίας του.

Μέχρι την ευλογημένη ώρα που θα οικονομήσει ο Θεός μας να γυρίσουμε πίσω σε συνθήκες ασφάλειας  και ελευθερίας. Σωτήρα μου, κάμε το θαύμα σου!

 

Ταξίδι στην αγαπημένη μας Μήλο, Μέρος Θ΄, Ζεφυρία, Αγία Κυριακή, Παλιοχώρι

Μετά από μια σύντομη απογευματινή σιέστα, ξεκινάμε για τη νοτιανατολική Μήλο. Λίγο πριν από τα ζεστά νερά, αντί να πάμε προς το αεροδρόμιο, στρίβουμε αριστερά προς τη Ζεφυρία, την παλιά πρωτεύουσα του νησιού, 5,5 χιλιόμετρα από τον Αδάμαντα. Δημιούργημα των Βενετών, τον 13^ον αιώνα, έγινε πρωτεύουσα του νησιού χάρη στους πειρατές, αλλά εγκαταλείφθηκε λόγω των σεισμών το 1767. Επίσης, ένας άλλος λόγος που έκανε τους κατοίκους της να μετοικήσουν ήταν οι επιδημίες που προκλήθηκαν από τα αέρια των ρηγμάτων.

Σήμερα, η Ζεφυρία έχει 150 κατοίκους, και τον Δεκαπενταύγουστο γίνεται μεγάλο πανηγύρι στην παλιά Μητρόπολη της Μήλου, την Παναγία την Πορτιανή. Από τη Ζεφυρία, κάποια αφορά πήγαμε στην ενδοχώρα, όπου βιώσαμε την απόλυτη καταστροφή. Σεληνιακό τοπίο, το χαρακτήρισε ο Αριστείδης. Τι είχε συμβεί; Στην προσπάθειά της η ΔΕΗ να εκμεταλλευτεί τις γαιοθερμικές δυνατότητες του νησιού, προέβη σε γεωτρήσεις, και μια καλή πρωία μια γεώτρηση εξερράγη! Γι’ αυτό και όταν συζητούσαν και στη Νίσυρο για τη γεωθερμία, ο κόσμος αντέδρασε, ξέροντας το ατύχημα της Μήλου.

Από δω, επίσης, πήγαμε στο Παλιόρεμα ή Θειορυχεία, που λειτουργούσαν ως το 1960, όπου είδαμε το εγκαταλελειμμένο ορυχείο με τα αμφιθεατρικά κτήρια και τα βαγόνια στη μέση των ραγών. Εδώ λειτούργησε το θειορυχείο του Βίκτωρα Μελά, η παλαιότερη επιχείρηση εξαγωγής θείου πανελλαδικά.

Η αμμουδιά είναι όμορφη με χρωματιστά βότσαλα, κιτρινωπά, χρωματισμένα από το θείο, και πεντακάθαρα νερά. Όλοι οι δρόμοι σε αυτή την περιοχή είναι χωματόδρομοι.

Από τη Ζεφυρία προχωράμε προς την παραλία της Αγίας Κυριακής, οκτώ χιλιόμετρα από τον Αδάμαντα, μια από τις πιο δημοφιλείς οργανωμένες παραλίες, ιδανική για οικογένειες και θαλάσσια σπορ. Άμμος και μικρό βοτσαλάκι με ωραίες κατάλευκες πετρούλες συνθέτουν το θαλάσσιο σκηνικό.

Παραλία Αγίας Κυριακής

Από δω προς τα δυτικά, πριν από το Τσιγκράδο, υπάρχει και μια άλλη παραλία που λέγεται Γέρακας, αλλά δεν είναι προσβάσιμη οδικά.

Παραλία του Γέρακα

Σήμερα, όμως, δεν θα κάνουμε μπάνιο στην Αγία Κυριακή, γι’ αυτό προχωράμε από τον ασφαλτοστρωμένο δρόμο προς το Παλιοχώρι, οκτώ χιλιόμετρα από τον Αδάμαντα, με πολλά ενοικιαζόμενα δωμάτια.

Η πρώτη μου αξέχαστη εμπειρία με το Παλιοχώρι ήταν όταν ζούσαμε στη Μήλο.
Μια μέρα του Ιουλίου πήγαμε με τη γυναίκα και τα παιδιά ενός συναδέλφου του Αριστείδη που ήρθαν από τη Σύρο. Κάναμε το μπάνιο μας, και περιμέναμε να έρθουν οι σύζυγοι από τη δουλειά. Στο μεταξύ, τα παιδάκια πείνασαν, και εγώ πήγα να παραγγείλω. Μόλις είδα μπαρμπούνια, αμέσως είπα στον εστιάτορα να μας ετοιμάσει να φάμε. Η απάντησή του: «Αυτά δεν κάνουν για την κυρία του διευθυντή. Είναι χτεσινά». Και μας πρότεινε άλλα ψάρια της ίδιας μέρας που λαχταρούσαν. Από τότε κατάλαβα ότι εδώ τρως φρέσκο ψάρι!

Μετά από μια μεγάλη κατηφόρα, φτάνουμε στην παραλία του οικισμού. Μια οργανωμένη παραλία, γεμάτη από πολύ κόσμο, φέτος κυρίως ξένους, ο οποίος χαίρεται τα καθάρια, ολόδροσα νερά και το φρέσκο ψάρι στις πολλές ταβέρνες που υπάρχουν με την απίθανη θέα στο κρητικό πέλαγος. Μια παραλία δύο χιλιομέτρων, με χοντρή άμμο, πολύχρωμα βότσαλα και θερμές πηγές μέσα στη θάλασσα.

 Το χαρακτηριστικό αυτής της παραλίας είναι ότι τα νερά βαθαίνουν απότομα. Σχεδόν μόλις μπεις, πρέπει να ξέρεις κολύμπι. Στην ουσία μετά την οργανωμένη παραλία, υπάρχουν και άλλες δύο. Η τρίτη είναι στενή και περικυκλωμένη από βράχια.

Εκείνο που καταπλήσσει τον επισκέπτη στο Παλιοχώρι είναι τα πολύχρωμα βράχια σε κόκκινο, ροζ, κίτρινο και λευκόγκριζο χρώμα, μια πολύ επιβλητική εικόνα που προξενεί δέος, αποτέλεσμα της ηφαιστειακής ενέργειας και της γεωλογικής ζωντάνιας της περιοχής. Επίσης, στο Παλιοχώρι αναβλύζουν θερμά νερά.

Μετά το  μπάνιο μας διαλέξαμε μια από τις ταβέρνες κάποιου φίλου, με υπέροχη, πανοραμική θέα από ψηλά, και απολαύσαμε καλό, ολόφρεσκο ψάρι. Εδώ βρίσκεις ωραίο φαγκρί, συναγρίδα, αλλά και εξαίσια αστακομακαρονάδα που την απολαμβάνουμε.

Ο αστακός για τη Μήλο είναι κάτι συνηθισμένο, κυρίως το Μάιο που έχει πολλή σοδειά.

Δεν θα ξεχάσω τον τρόμο που πήρα, όταν ο Αριστείδης αγόρασε αστακουδάκια και τα βάλαμε στο ψυγείο, και μόλις πήγα να το ανοίξω, ακόμη ήταν ζωντανά και σάλευαν!

Αστακουδάκια

Ένα άλλο που απολαύσαμε στη Μήλο είναι η κακαβιά, όπως λένε την ψαρόσουπα στα νησιά. Μάλιστα, ο Αριστείδης θυμάται κάποιους ψαράδες από την Αίγινα που σχεδόν καθημερινά του φώναζαν να πάει στο καϊκι τους για να τον φιλέψουν.  

Κακαβιά

Το βράδυ, όπως πάντα, στην παραλία του Αδάμαντα τα είπαμε με φίλους, πίνοντας το ποτό μας.

Ταξίδι στη Μήλο, ΜΕΡΟΣ Η΄- Κατακόμβες, Αρχαίο Ρωμαϊκό Θέατρο, Κλήμα

Τρίτη, 7 Ιουλίου 2015

Κατακόμβες της Μήλου

Σήμερα ξεκινάμε για μια βόλτα πολιτιστική, ξεκινώντας από τις Κατακόμβες, το Αρχαίο Ρωμαϊκό Θέατρο για να καταλήξουμε σε έναν άλλο αγαπημένο μας οικισμό, το Κλήμα. Από τον Αδάμαντα προχωράμε προς την Τρυπητή,

 έναν καλοδιατηρημένο, παραδοσιακό οικισμό, που κτίστηκε αμφιθεατρικά στα ερείπια της κλασικής πόλης του Κλήματος, που είναι ενωμένος με την Πλάκα.

Λέγεται Τρυπητή από τα μαλακά ηφαιστειογενή πετρώματά της που έμοιαζαν τρυπημένα, όπως και από τις πολλές τρύπες που υπάρχουν λαξεμένες στον βράχο πάνω στον οποίο είναι κτισμένη.

Η Τρυπητή στο μυαλό μου συνδέεται με τους πολλούς ανεμομύλους της, που άλλοτε άλεθαν τα σιτάρια και σήμερα είναι ενοικιαζόμενα δωμάτια,

Ανεμόμυλοι

Μεζεδοπωλείο " Γλαρονήσια"

 αλλά και για τα εκπληκτικά μεζεδοπωλεία της που είναι εξώστες στο Αιγαίο. Τα πιο πολλά τα έχουμε τιμήσει! Απολαύσαμε φρέσκα ψάρια, πίτες, μεζέδες, ψητά στα κάρβουνα, όλα εκλεκτά.

Απ’ εδώ, το μάτι αγκαλιάζει το μεγαλειώδες πανόραμα του κόλπου

Άγιος Νικόλαος στην Τρυπητή 


μα και όλων των μικρών οικισμών με τα σύρματα:

Φουρκοβούνι, 

Αρετή, 

Κλήμα, 

Σκινωπή.

 Κατηφορίζοντας από την Τρυπητή, με τα ολόλευκα σπίτια με τους λουλουδιασμένους κήπους και την κυκλαδική αρχιτεκτονική, προς τις Κατακόμβες, στα δεξιά μας συναντούμε, πνιγμένη στα κυπαρίσσια, 

την αγαπημένη μου εκκλησία της Παναγίας της Φανερωμένης, την οποία έμαθα από την κυρία Ελένη, τη μητέρα της φίλης μου της Χριστίνας Κεφάλα, με την οποία έχουμε έρθει αρκετές φορές για να ανάψουμε το κερί μας. Εκείνο που με εντυπωσίασε είναι οι δυο τάφοι με καμάρες στο εσωτερικό της, όπως και τα ίχνη τοιχογραφιών στο ιερό της. Είναι πραγματικά, μια από τις πιο όμορφες εκκλησίες του νησιού.

Κατηφορίζουμε στις Κατακόμβες. Αφήνουμε το αυτοκίνητο στον χώρο στάθμευσης και κατεβαίνουμε κάμποσα σκαλιά μέχρι την είσοδο στις κατακόμβες που βρίσκονται σε σπηλιές 150 μέτρων πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.

Αρκετός κόσμος περιμένει για να μπει, οι πιο πολλοί ξένοι τουρίστες. Κόβουμε τα εισιτήρια εισόδου, και καθόμαστε στα πεζούλια, αγναντεύοντας το γαλάζιο όνειρο που απλώνεται μπροστά μας.

Οι παλαιοχριστιανικές αυτές κατακόμβες αποτελούν στολίδι για τη Μήλο, γι’ αυτό και η Μήλος ανακηρύχτηκε ιερό νησί το 2009 από την Ιερά Σύνοδο, αφού οι κατακόμβες είναι το αρχαιότερο μνημείο της χριστιανοσύνης.

 Εδώ συγκεντρώνονταν οι πρώτοι χριστιανοί και εδώ έθαβαν τους νεκρούς τους στα τέλη του 2^ουμ. Χ. αιώνα. Οι κατακόμβες της Μήλου, μοναδικές σε μέγεθος στον ελληνικό χώρο, μαζί με τις αντίστοιχες της Ρώμης και των Αγίων Τόπων, θεωρούνται από τα πιο γνωστά και αξιόλογα μνημεία της χριστιανοσύνης παγκοσμίως.

Μπαίνουμε μέσα στο διαδαλώδες αυτό συγκρότημα που αποτελείται από τρεις υπόγειες στοές, λαξευμένες στο πέτρωμα. Στα τοιχώματα των στοών σώζονται 126 αρκοσόλια, λαξεμένοι, αψιδωτοί τάφοι.

Προς το παρόν επισκέψιμη είναι μόνο η στοά Β΄, η Κατακόμβη των Πρεσβυτέρων, και κάνουμε τον γύρο της πάνω σε ξύλινη πλατφόρμα. Στο κέντρο της βλέπουμε έναν βράχο, στον οποίο πιθανόν να είχαν θάψει έναν από τους πρώτους επισκόπους της Μήλου, και οι χριστιανοί τον χρησιμοποιούσαν και ως Αγία Τράπεζα για να κάνουν τις λειτουργίες τους.

Λίγο πιο κάτω στον αρχαιολογικό χώρο του 
Κλήματος, βρέθηκε από έναν αγρότη, στις 8 Απριλίου του 1820, το διάσημο παγκοσμίως άγαλμα της Αφροδίτης της Μήλου, που σήμερα φυλάσσεται στο Μουσείο του Λούβρου, και έχει ύψος 2,11μ. και βάρος 900 κιλά περίπου. Στο σημείο που βρέθηκε το άγαλμα, σήμερα υπάρχει μια μαρμάρινη επιγραφή.

Στη συνέχεια, πάμε στο Αρχαίο Ρωμαϊκό Θέατρο της Μήλου, έργο των κατοίκων της αρχαίας πόλης του Κλήματος, την οποία έκτισαν οι Δωριείς μετά την παρακμή της Φυλακωπής, πολύ πιθανόν κατά την ελληνιστική εποχή(3^ος αιώνας π.Χ.).

Το θέατρο που βλέπουμε σήμερα, χωρητικότητας 7,000 θεατών, από παριανό ολόλευκο μάρμαρο και θαυμαστά ανάγλυφα, σίγουρα κτίστηκε πάνω από τις σωζόμενες βάσεις του κλασικού που κατέστρεψαν οι Αθηναίοι κατά τη ρωμαϊκή εποχή.

Αξίζει να αναφέρω ότι ο πρώτος που το επισκέφθηκε στα νεότερα χρόνια ήταν ο φιλέλληνας βασιλιάς της Βαυαρίας Λουδοβίκος ο Β΄ μαζί με τον γιο του τον Όθωνα. Ο Λουδοβίκος έδωσε και την εντολή για τον πρώτο καθαρισμό του θεάτρου, ύστερα από προτροπή του L. Ross.

 Οι ανασκαφές άρχισαν το 1989, και σώζονται μόνο κάποια τμήματά του: επτά μαρμάρινες κερκίδες, έξη σειρές καθισμάτων, το κοίλο, η ορχήστρα, το δάπεδο της σκηνής, όπως και  πολλά αρχιτεκτονικά περίτεχνα μέρη τα οποία είναι σκορπισμένα στον χώρο, και προκαλούν τον θαυμασμό μας.

Σήμερα, μπορεί να φιλοξενήσει γύρω στα 700 άτομα, και συχνά δίνονται εδώ παραστάσεις θεάτρου και μουσικής, και αυτό που εντυπωσιάζει είναι η ακουστική του. Κι απ’ εδώ πάλι, από την πλαγιά του λόφου αυτού στην οποία είναι κτισμένο το θέατρο, η θέα είναι πανοραμική και ασύλληπτου κάλλους. Ευτυχώς, σήμερα έχει μελτέμι, και έτσι είναι δροσούλα. Κάποιες άλλες φορές μας έκαψε το λιοπύρι.

Συνεχίζουμε τον κατηφορικό μας δρόμο και  μετά τη στροφή του ξενοδοχείου, φτάνουμε στο Κλήμα με τα πολύχρωμα σπίτια του, όπου το ισόγειο ήταν σύρμα για τις βάρκες και ο πάνω όροφος για την οικογένεια. 

Αφήνουμε το αυτοκίνητο λίγο έξω, για να μπορούμε να στρίψουμε. Ένα στενό δρομάκι μάς οδηγεί στην παραλία.

Πριν από κάποια χρόνια ήρθαμε εδώ με τον φίλο μας τον Μιχάλη τον Καλημέρα και τα αγόρια του, και μας πήγε βόλτα με τη βάρκα του. Ο πατέρας του Μιχάλη είχε εδώ σπίτι, και καθίσαμε για  καφεδάκι.

Αυτή η αίσθηση του νερού που είναι σχεδόν μέσα στα πόδια σου, με ξετρελαίνει. Άσε που τις πιο πολλές φορές το νερό μπαίνει και στα σύρματα. Τα σπίτι αυτά με τα παιχνιδιάρικα χρώματα, σήμερα, όπως όλα τα σύρματα, ενοικιάζονται.

                   Να δυο φωτογραφίες του χειμώνα στο Κλήμα από τον φίλο μου τον Παρασκευά.

Φεύγουμε από το Κλήμα, που σας βεβαιώνω ότι η πιο εντυπωσιακή επίσκεψή μας ήταν μια φορά που ήρθαμε αργά το απόγευμα, σχεδόν βράδυ, και άναψαν όλα τα φώτα. Ήταν μαγικά!

Πάνω από τα αριστερά σύρματα στο Κλήμα, συναντούμε την περιοχή που λέγεται Κληματοβούνι. Εδώ στον λόφο, με εξαίρετη θέα, υπάρχει η όμορφη εκκλησία της Παναγίας της Τουρλιανής.